7 niepokojących sygnałów

7 niepokojących sygnałów, że Twoje dziecko może eksperymentować z narkotykami

Dziś wielu nastolatków żyje w rzeczywistości zupełnie innej niż ich rodzice. Choć dzielą wspólną przestrzeń w jednym domu, brakuje między nimi prawdziwej więzi i głębokiej komunikacji. Codzienne rozmowy często ograniczają się do suchych, rutynowych pytań, takich jak „jak było w szkole?”, co nie sprzyja budowaniu zaufania i otwartości. W efekcie rodzice mogą zupełnie nie zdawać sobie sprawy z wyzwań i problemów, z którymi mierzy się ich dziecko. Odkrycie, że ich nastolatek sięga po narkotyki, często przychodzi jak grom z jasnego nieba i rodzi bolesne pytanie: „Dlaczego tego nie zauważyłem?”. A przecież istnieje wiele subtelnych sygnałów, które mogą zdradzać, że coś jest nie tak. Czy wiesz, na co zwrócić uwagę, by nie przegapić tych znaków?

Zmiany w zachowaniu i w życiu społecznym mogą być sygnałami, które mogą świadczyć, że Twoje dziecko znalazło się w narkotykowym labiryncie, z którego trudno mu się wydostać. Problemy w szkole, wymiana przyjaciół, brak apetytu, a nawet znikająca biżuteria mogą być alarmującym sygnałem. W tym artykule dowiesz się, jak rozpoznać najczęstsze sygnały oraz jakie kroki podjąć, aby pomóc w tak trudnej sytuacji.

Zabawa i jej skutki

Narkotyki wśród nastolatków, to problem o rosnącym znaczeniu. Dostęp do substancji psychoaktywnych jest powszechny, panuje moda na ich zażywanie, pojawiają się coraz to ciekawsze formy tych niebezpiecznych produktów – często przypominają niewinne słodyczce lub zabawki.  Dzieci są zafascynowane ich działaniem, najczęściej nie zdają sobie sprawy z konsekwencji z ich zażywania. Traktują to jako dobrą zabawę, element dorosłości lub środek wspomagający ich przynależność do grupy. Z czasem pojawia się uzależnienie, choć młody człowiek nadal może nie postrzegać danej substancji jako uzależniającej. Poza aspektami fizycznymi i społecznymi, narkotyki niosą bardzo poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego młodego człowieka. Wpływają na jego mózg i emocje.

Narkotykowy labirynt – skutki:

• Uzależnienie – substancje psychoaktywne aktywują w mózgu dziecka „układ nagrody”, wywołane po zażyciu uczucie przyjemności, rozluźnienia zachęca do ponownego sięgania po te substancje.
• Psychika – zażywanie substancji psychoaktywnych może wywołać choroby psychiczne, prowadzi do lęków, depresji, psychoz, zaburzeń snu itp. Narkotyki mogą także nasilać istniejące choroby, np. schizofrenię.
• Mózg – zażywanie substancji psychoaktywnych w długim okresie może powodować istotne zmiany w mózgu i w procesach poznawczych. Niektóre z nich, np. amfetamina czy kokaina, mają wpływ na koncentrację, pamięć, czy zdolność logicznego myślenia. Uzależnienie prowadzi do problemów w podejmowaniu decyzji i kontrolowaniu impulsów.
• Emocje – narkotyki mają wpływ na sferę emocjonalną młodego człowieka – wywołują silne emocje: euforii, radości, rozluźnienia itp. W okresach abstynencji uczucia te mogą zastąpić: drażliwość, lęk i agresja.

Jan Lech Paner, w książce „Dramaty ludzkiego życia” pisał:

„Najczęściej wykazują skłonność do brania narkotyków młodzi ludzie o niedojrzałej osobowości, a więc egoiści, egocentrycy, zapatrzeni w siebie, ze słabo rozwiniętym krytycyzmem w stosunku do własnej osoby, nie umiejący pokonywać trudności, niesamodzielni, słabi, choć bardzo pragnący sukcesów, wybicia się, pokazania się, imponowania, do czego brak im – niestety – siły woli”.

Dlaczego sięgają?

Aby mieć szansę zapobiec wejściu dziecka na drogę eksperymentowania z substancjami psychoaktywnymi, warto poznać najczęstsze motywacje, które za tym stoją. Głównym czynnikiem, dla którego młody człowiek sięga po narkotyk po raz pierwszy jest szukanie przygody, ciekawość, chęć doświadczenia czegoś nowego. Narkotyki wydają się być atrakcyjne, są łatwym sposobem do dołączenia do równie atrakcyjnej grupy rówieśników.

Część dzieci nie ma potrzeby eksperymentowania, jednak presja rówieśnicza jest na tyle silna, że chcąc uniknąć wykluczenia sięgają po narkotyk.

Dla wielu nastolatków narkotyki są sposobem na ucieczkę przed problemami emocjonalnymi, jakie ich dotykają. Narkotyk wydaje się być lekarstwem, bo chwilowo łagodzi objawy depresji, lęku, czy traumy. Szybko okazuje się „lekarstwo” przyniosło tymczasową ulgę i trzeba sięgnąć po kolejną dawkę.

Nasze dzieci oczekują od nas wsparcia. Kiedy go nie otrzymują, mogą próbować złagodzić swój emocjonalny ból zażywając substancje, które dodają im pewności siebie i tymczasowo wzmacniają ich poczucie własnej wartości.

Istotnym czynnikiem są wzorce rodzinne i otoczenie, w którym dziecko dorasta. Po narkotyki z większym prawdopodobieństwem sięgnie chłopiec, w którego rodzinie zażywane były narkotyki, niż dziewczynka, która w swoim otoczeniu nie miała styczności z tego typu używkami.

Powody sięgania po narkotyki są jednak znacznie bardziej złożone. Nie ma tutaj żadnych sztywnych reguł, niekiedy dzieci „z dobrego domu” przodują w tym przed tymi, których ich rodzice chętnie nazwali by patologią.

7 sygnałów mogących świadczyć, że dziecko „bierze”

1. Dziecko „dziwnie” się zachowuje – sygnałem mogą być zmiany w zachowaniu i w nastroju, takie jak drażliwość, wycofanie, wahania nastroju, skrajne emocje – euforia i apatia. Alarmujący może być też nagły spadek motywacji, trudności z koncentracją, a nawet zmiany w wyglądzie zewnętrznym –   inna fryzura czy zmiana stylu ubierania.
2. Dziecko ma nowych przyjaciół – sygnałem może być nagła zmiana w życiu społecznym Twojego dziecka (zmiana grupy kolegów i przyjaciół).
3. Dziecko rezygnuje z hobby – sygnałem może być zmiana zainteresowań, wcześniejsze hobby, ulubione zajęcia sportowe czy społeczne.
4. Dziecko zmienia swój stosunek do rodziny – sygnałem mogą być odczuwalne zmiany w relacjach rodzinnych. Dziecko może stać się opryskliwe w stosunku do najbliższych, nie ma przyjemności spędzania z nimi czasu, wyładowuje na członkach rodziny swoje emocje.
5. Dziecko ma fizyczne oznaki – sygnałem może być notoryczne zmęczenie, utrata apetytu, problemy ze snem, nieuzasadniona zmiana masy ciała (spadek lub wzrost), rozszerzone źrenice, bełkotanie, drżenie rąk.
6. Dziecko wykrada wartościowe przedmioty – sygnałem może być znikanie pieniędzy, biżuterii, sprzętu elektronicznego itp.
7. Dziecko ma problemy w szkole – sygnałem może być spadek motywacji do nauki skutkujący gorszymi ocenami.