Twoje dziecko boi się szkoły? Sprawdź, czy to nie fobia szkolna!
Niechęć dziecka do chodzenia do szkoły nie zawsze oznacza lenistwo czy chęć unikania obowiązków. Czasami kryje się za tym coś znacznie poważniejszego – szkolna fobia. To poważne zaburzenie lękowe, które może mieć długotrwałe skutki dla zdrowia psychicznego dziecka i wpływać na jego funkcjonowanie również w dorosłym życiu.
Stare powiedzenie „paluszek i główka to szkolna wymówka”, które miało napiętnować symulantów i wagarowiczów nie w każdym przypadku jest usprawiedliwione. Niekiedy niechęć do chodzenia do szkoły jest wynikiem szkolnej fobii (skolinofobii), która nieleczona może skutkować wieloma problemami. Dziecko rozpoczynające naukę w szkole rozpoczyna nowy rozdział swojego życia, przyjmuje nową rolę społeczną, w której zabawa i beztroska zastąpiona jest obowiązkami i szkolnym rygorem. Niekiedy dyskomfort z tym związany jest tak duży, że przeradza się w stres, co prowadzić może do skolinofobii.
Fobia szkolna dotyka dzieci w różnych przedziałach wiekowych, począwszy od fobii przedszkolnej, poprzez młodzieńczą, dotyczącą dzieci w wieku 11-15 lat aż na okresie licealnym skończywszy.
Skutkiem tego schorzenia może być np. depresja w okresie dojrzewania, a w dorosłym życiu fobia pracy.
Pozornie nieszkodliwa przypadłość jest groźnym zaburzeniem, które powinno być leczone. Biorąc pod uwagę konsekwencję nieleczonej fobii warto dowiedzieć się, jak rozpoznać jej symptomy odpowiednio wcześnie.
Na czym polega?
Strach przed szkołą i wszystkim co jest z tym tematem związane.
Jak leczyć? Psychoterapia oraz odpowiednie podejście rodziców i wychowawców.
Jak często występuje? Fobia szkolna dotyka od 1-5 proc. dzieci i młodzieży.
Jakie są jej przyczyny? Tkwią w wychowaniu lub w traumatycznych przeżyciach związanych ze szkołą.
Boli mnie brzuch…
Poniedziałek rano, dziecko odmawia pójścia do szkoły, buntuje się, płacze, ma objawy somatyczne, które przekonują rodziców, że tego dnia powinno zostać w domu. Kiedy rodzice wyrażają na to zgodę, wszelkie objawy mijają, jak ręką odjął. Rodzice czują się oszukani, nie zdają sobie sprawy, że w przypadku fobii szkolnej to naturalna reakcja – mija „zagrożenie” – objawy ustępują.
Jakie są zatem najważniejsze symptomy wskazujące, że mamy z nią do czynienia? Czerwona lampka powinna nam się zapalić, jeśli wyjście do szkoły jest jedyną sytuacją, w której nasze dziecko w taki sposób reaguje. Objawy w tym przypadku mogą pojawić się nawet na samą myśl o konieczności pójścia do szkoły. Częstym symptomem są napady paniki, przyspieszone bicie serca, omdlewanie, nudności, bóle brzucha, a nawet podniesiona temperatura. Przy czym dla dziecka nie ma znaczenia, że jego rówieśnicy traktują szkołę co najmniej neutralnie.
Przyczyny i leczenie
Nie zawsze przyczyny skolinofobii są łatwe do określenia. Niekoniecznie muszą być związane wyłącznie z relacjami w procesie edukacji, nieraz jest ona objawem innych zaburzeń nerwicowych, a nawet depresji.
Na jej występowanie składa się wiele czynników, takich jak sposób wychowania, relacje w rodzinie, indywidualne kwestie związane z psychiką, a także doświadczenia życiowe konkretnego młodego człowieka.
Dlatego tak ważne jest w tym przypadku holistyczne spojrzenie na pacjenta, bo tylko takie podejście pozwoli zrozumieć przyczyny i wprowadzić skuteczną terapię.
Szkolne fobie możemy podzielić na ostre, związane z jedną kluczową przyczyną (np. hejt), czyli czynnikiem stosunkowo łatwym do zdefiniowania. Fobie o charakterze chronicznym są znacznie trudniejsze- tutaj lęk narasta, a proces ten trwa miesiącami, a nawet latami.
Podłoże tego typu lęków może być znacznie głębsze niż pojedynczy czynnik.
Fobia szkolna objawia się stałą odmową chodzenia do szkoły. Nie w każdym przypadku takie zachowanie jest szkolną fobią, niekiedy jest wynikiem zaburzeń buntowniczych. Dlatego niezbędna jest konsultacja ze specjalista, który określi co stoi za niechęcią do chodzenia do szkoły.
Leczenie skolinofobii skupia się przede wszystkim na psychoterapii, a w jej przebiegu specjalista określa przyczyny fobii, określa i niweluje błędne myśli pacjenta. Podczas terapii stosuje się różnego rodzaju techniki relaksacyjne, treningi rozluźniające i ćwiczenia oddechowe.
